انواع لقمه های ساب
بر اساس نوع سنگ دو نوع دستگاه ساب وجود دارد.دستگاه ساب برای سنگ های گرانیت و دستگاه ساب برای سنگ های ماربل ( سنگ های نرم ).هر دستگاه ساب لقمه های مخصوص به خودش را دارد که به هر کدام باید به صورت جداگانه پرداخت.
لقمه های ساینده گرانیت
نام لقمه های گرانیتی در لاتین Fickert و در فارسی کشویی یا اتویی است.طول آنها 140 میلیمتر یا همان 14 سانتی متر است و شکل یک ذوزنقه کشیده شده را دارد.بر روی آن یک درب پلاستیکی قرار دارد که برای قرارگیری در گیره دستگاه ساب تعبیه شده است.گاهی اوقات ممکن است شرکت های مختلف کمی طراحی درب لقمه را تغییر دهند اما شکل کلی یکی است.
لقمه ساینده منیزیتی گرانیت
اولین لقمه ها در دستگاه ساب به لقمه های سیمانی یا منیزیتی معروف هستند(البته قبل از آنها لقمه های الماسه هستند که به کفشک معروفند اما در اینجا صحبت از لقمه های ساینده رایج است بنابراین وارد بحث آن نمی شویم).دلیل این که به این لقمه ها سیمانی می گویند بخاطر استفاده از نوعی سیمان است که به سیمان سورِل (Sorel cement) معروف است.در واقع سیمان سورل از اکسید منیزیم درست می شود و به همین دلیل به لقمه های سیمانی، منیزیتی هم می گویند.همینطور به دلیل استفاده از سیلیکون کارباید ( سنباده ) در ساخت آنها به سنباده نیز معروف هستند.
سنباده ها با توجه به ریز یا درشت بودنشان شماره گذاری می شوند.روش شماره گذاری به این صورت است که هر تعداد از دانه های یک سنباده که در یک اینچ مربع جای بگیرند شماره آن سنباده می شود.طبیعی است که هر چه دانه ها درشت تر باشند عدد سنباده کمتر است و سایش آن زبر تر خواهد بود و هر چه دانه ها ریز تر باشند عدد سنباده بیشتر و سایش آن نرم تر خواهد بود.
به دلیل تنوع زیاد لقمه های منیزیتی در سایش ، روی هر لقمه شماره سنباده آن را می زنند تا کارگرها متوجه درجه سایش آن بشوند.شماره سنباده ها از 16 شروع می شود و تا 1500 ادامه می یابد.
نکته : به لقمه های منیزیتی از شماره 16 تا 400 “لقمه زیر ساب” و از شماره 600 تا 1500 “لقمه رو ساب” می گویند.
لقمه ساینده لوکس گرانیت
پس از عبور سنگ از لقمه های منیزیتی،در انتهای دستگاه به لقمه لوکس می رسد،آخرین لقمه و مهمترین مرحله! در این مرحله یک پولیش نهایی و ظریف داده می شود و سنگ کاملا براق می شود.جنس این لقمه از رزین است و ماده ساینده آن با لقمه های منیزیتی متفاوت است.هدف این لقمه پولیش نهایی سنگ است.
دو شرکت ایتالیایی آبرا و آدریا از معروف ترین شرکت هایی هستند که لقمه های لوکس شان در ایران سالیان سال استفاده می شده و بهترین ساب را هم داشته اند اما با گذر زمان لقمه های چینی وارد بازار شدند و از کیفیت نسبتا خوبی برخوردار بودند.در ایران هم تولید کننده ها شروع به تولید لقمه های ساینده کردند.در ابتدا کیفیت خوبی نداشتند و فقط برای سنگ های گرانیت با زمینه سفید مناسب بودند.اما با گذشت زمان مواد با کیفیت تری وارد بازار شد و کیفیت ساینده ها هم بالاتر رفت.امروزه از لقمه های ایرانی برای ساییدن گرانیت های مشکی نیز استفاده می شود.
لقمه های ساینده ماربل
نام لقمه های ماربل در لاتین Frankfurt و در فارسی فرانکفورتی است.شکل ذوزنقه ای دارد و دارای دو نوع شیاردار و بدون شیار است.البته نوع بدون شیار آن خیلی کم مصرف می شود و بیشتر نوع شیاردار آن کاربرد دارد.
نوع شیار دار آن توسط شرکت های مختلف تغییر شکل داده شده ولی نتیجه ساب یکسان است.
لقمه ساینده منیزیتی ماربل
مواد تشکیل دهنده این لقمه ها همانند لقمه های منیزیتی گرانیتی است و تنها شکل ظاهری آن متفاوت است.
لقمه ساینده اسیدی ماربل
بر خلاف سنگ های گرانیت که یک نوع لقمه برای سایش نهایی آنها کافی است سنگ های ماربل برای سایش نهایی به 3 نوع لقمه احتیاج دارند. اولین لقمه ای که در سایش نهایی با سنگ های ماربل برخورد می کند به سوپر لوکس معروف است و وظیفه آن سایش نرم سنگ است.دومین لقمه به اسیدی معروف است.این لقمه با دارا بودن مواد اسیدی برآمدگی های بسیار ریز سطح سنگ را از بین برده و آن را کاملا صاف می کند.آخرین لقمه به شوینده معروف است.وظیفه این لقمه پاک کردن اسید های بجا مانده از لقمه قبلی است.
لقمه های سوپرلوکس و شوینده به صورت فرانکفورتی شیاردار هستند اما لقمه اسیدی به صورت بدون شیار است.
نکته : گاهی اوقات از لقمه شوینده به جای لقمه سوپر لوکس استفاده می کنند.
لقمه اسیدی
لقمه شوینده
در مورد لقمه های ساینده ماربل دو شرکت ایتالیایی آبرا و تناکس از قدیم محصولاتشان در ایران استفاده می شده است و بسیار هم معروف می باشند اما بین این دو شرکت، تناکس از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
با گذشت زمان و با استفاده از مواد با کیفیت برخی از تولید کننده های داخل ایران هم امروزه ساینده های ماربل با کیفیت بسیار خوبی تولید می کنند به طوریکه کیفیت آنها با لقمه های ایتالیایی کاملا برابری می کند.
عمر لقمه های گرانیت و ماربل
بر خلاف لقمه های گرانیتی لقمه های ماربل عمر کمتری دارند و نهایتا ممکن است 10 ساعت عمر داشته باشند اما به صورت معمول 2 تا 5 ساعت عمر می کنند.لقمه های منیزیتی گرانیت تا 9 ساعت و لوکس آن ممکن است تا 14 روز عمر کنند که با توجه به شرایط ساب ممکن است کم یا زیاد شود.
لقمه های چرمی (Brush)
نوع دیگری از لقمه ها که برای تولید سنگ چرمی استفاده می شود معروف به لقمه چرمی، برس یا فرچه است.منظور از سنگ های چرمی نوع خاصی از سنگ نیست و در واقع سنگ هایی هستند که قسمت نرم آنها توسط این لقمه ها ساب خورده و حالت فرو رفتگی و بر آمدگی بر روی سطح آنها ایجاد شده است.
این لقمه ها متشکل از رشته های پلاستیکی مخلوط با سنباده هستند که با مالش آنها بر روی سنگ قسمت های نرم سنگ را می سایند و به این ترتیب طرحی مانند طرح روی چرم ایجاد می کنند.
لقمه های چرمی هم همانند لقمه های دیگر دارای شماره بندی هستند و از شماره های پایین شروع می شوند تا شماره 1500 که هر چه شماره آن بالا می رود ساب آن نیز نرم تر می شود.
عمر لقمه های چرمی
این لقمه ها به دلیل ساختار و درگیری کمی که با سطح سنگ دارند دارای عمر زیادی هستند به طوریکه تا چند هفته ممکن است از آنها استفاده شود.