سنگ تراورتن
تراورتن از انواع سنگ‌های آهکی است که منشأ شیمیایی داشته و در اثر ته نشین شدن کربنات کلسیم مجاور غارها، چشمه‌ها و حوضچه‌های مردابی و یا از نشست و رسوب آب های معدنی در غارها، کف دریاها و یا چشمه های آب گرم شکل می گیرد. رنگ غالب در این سنگ کرم، زرد، قهوه‌ای، خاکستری و سفید می‌باشد(تصاویر انواع تراورتن های موجود در ایران را می توانید در این صفحه مشاهده کنید).
بافت این سنگ دارای تخلخل است اما به‌صورت لایه‌لایه نیز دیده شده است.این لایه ها افقی بوده و با شیب ملایم روی هم رسوب می کنند.حفره های موجود در این سنگ به دلیل فضای اشغال شده توسط گازهای موجود در آبهای گرم محل رسوب‌گذاری است.اکثر آهک‌های تراورتن تحت مکانیزه دگرسانی و در اثر فعالیت چشمه‌های آب گرم تشکیل شده‌اند.
واژه تراورتن ( travertine ) از واژه ایتالیایی “travertino” گرفته شده است!
این سنگ دارای بافتی متخلخل و رنگ‌های متنوع و نواری شکل است.نوع رنگی آن به علت اختلاف در ترکیباتی است که در زمان رسوب‌گذاری در عناصر سنگ وجود دارند.
قابل ذکر است که چون این رگه‌ها دارای ترکیبات شیمیایی متفاوت از زمینه سنگ می‌باشند،دارای استحکام کمتری بوده و نقطه حساس یک سنگ را تشکیل می‌دهند که کمترین مقاومت را در برابر ضربه یا فشار از خود نشان می‌دهند و هر چه سنگ دارای رگه‌ها و ناخالصی‌های کمتری باشد استحکام بالاتری دارد.
اکثر سنگ‌های تراورتن مقاومت سایشی پایینی دارند بنابراین به راحتی فرآوری می‌شوند اما مقاومت فشاری مناسبی دارند.مقاومت فشاری آنها از مرمر بیشتر و از گرانیت کمتر است.
هرچه عناصر محلول در آب این منابع کمتر باشد، رنگ سنگ روشن‌تر خواهد بود!
به علت داشتن تخلخل، خاصیت عایق حرارتی و صوتی و باعث افزایش مقاومت آن در برابر آتش‌سوزی می‌شود.این سنگ را می‌توان به ۲ شکل موج دار و بدون موج برش داد.
تراورتن دارای سوراخ‌ها و حفراتی است که بایستی در هنگام فراوری سطح آن پر شود. وجود حفره در آن باعث می‌شود در هنگام نصب سنگ، ملات سیمانی داخل این حفرات نفوذ کرده و از سقوط سنگ جلوگیری کند.وزن مخصوص کمتر این سنگ در مقایسه با برخی از انواع دیگر در جهت کمک به وزن کمتر ساختمان و بارهای وارده به اسکلت آن قابل توجه است.
سنگ تراورتن خاصیت صیقل پذیری بالایی دارد (به خصوص تراورتن عباس‌آباد و حاجی‌آباد) بنابراین درخشندگی بالایی به وجود می‌آورد.
از معایب این سنگ جذب آب نسبتاً بالای آن می‌باشد. این عیب با پیشرفت تکنولوژی فرآوری تقریباً پوشش داده شد. مواد پوششی و به اصطلاح رزین در زمان فرآوری و پولیش سنگ، باعث کمتر شدن جذب آب آن شده.از تأثیرات آن این است که سنگ دیر تر کثیف می‌شود و کمتر در معرض هوازدگی قرار می‌گیرد.بنابراین کیفیت ساب و رزین در ماندگاری و زیبایی سنگ برای دراز مدت قابل توجه است.
در زمان‌های قدیم به علت ظاهر متخلخل آن بین مصرف‌کنندگان تمایلی به استفاده از سنگ تراورتن نبود و جزو ارزانترین سنگ‌ها محسوب می‌شد.با رشد تکنولوژی و بکارگیری مواد پرکننده رزین باعث شد که حاصل فرآوری سطحی یک دست و براق با ظاهری زیبا و خواص مناسب مکانیکی شود. اضافه شدن مرحله رزین کاری باعث ایجاد جهشی بزرگ در میزان حجم استخراج و فرآوری سنگ تراورتن شد.
در کشور ایران معادن مختلفی برای استخراج سنگ تراورتن وجود دارد.از جمله معروف ترین آنها می توان به تراورتن حاجی آباد، تراورتن عباس آباد و تراورتن آتش کوه اشاره نمود.
